Śmierć ukochanego kota bywa trudnym doświadczeniem, w obliczu którego jego opiekunowie muszą podjąć decyzję o pochówku zwierzęcia. Ceremonia pogrzebu kota to ważny element rozstawania się z pupilem i przejścia w okres żałoby po stracie. W ramach Akademii Esthima tłumaczymy, co oznacza pogrzeb kota i jak może wyglądać.
Pogrzeb kota zgodnie z definicją
„Pogrzeb” zgodnie z definicją wielkiego słownika języka polskiego PAN rozumiemy jako obrzęd towarzyszący składaniu zmarłego człowieka lub zwierzęcia do grobu. Słownik Języka Polskiego PWN dodaje słowu „pogrzebać” jeszcze jedno znaczenie – stracić coś definitywnie.
Pogrzeb kota, jak i psa czy innego zwierzęcia, to obecnie nie tylko pogrzebanie go na cmentarzu, ale też pochówek obejmujący kremację ciała zwierzęcia. To także ceremonia pożegnania, pozwalająca na rozpoczęcie okresu żałoby.
Pogrzeb kota w historii
W 2011 roku podczas prac archeologicznych w starożytnym mieście Berenike nad Morzem Czerwonym odkryto szczątki ponad osiemdziesięciu kotów domowych. Zespół amerykańskich i polskich archeologów uznał, że charakter pochówku kotów sprzed dwóch tysięcy lat wskazuje na to, że były one żegnane z godnością i szacunkiem. W czasach, w których mumifikowanie zwierząt było elementem rytuałów pogrzebowych ludzi, koty z Berenike zmarły śmiercią naturalną i otrzymały osobny pochówek, prawdopodobnie jako zwierzęta domowe.
„Odkryte znalezisko sugeruje, że w Berenike znajdował się cmentarz dla zwierząt domowych, a nie depozyt związany z rytualnym religijnym pogrzebem. Wydaje się, że to było unikalne miejsce ze względu na relacje pomiędzy ludźmi i zwierzętami. Jak widać tworzenie cmentarzy dla zwierząt nie jest niczym nowym” – tłumaczyła dr Marta Osypińska, archeozoolożka z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, uczestnicząca w wykopaliskach.
Pogrzeb a żałoba
Basia Czyżewska, redaktorka Vogue Polska przeprowadziła na łamach magazynu wywiad z Anją Franczak, pierwszą w Polsce towarzyszką w żałobie. W artykule tym, dotyczącym żegnania bliskich pojawił się wątek roli odpowiedniej ceremonii w przeżywaniu straty. „Jeszcze kilka dekad temu śmierć była elementem życia – starsze osoby umierały w domu, ich ciało nie obrzydzało. Członkowie rodzin zmarłych myli ich ciała, ubierali, całowali na pożegnanie. Dziś zmarłych gwałtownie tracimy z pola widzenia – oddajemy w ręce profesjonalistów. Rytuały były związane z zabobonami, ale też przeprowadzały przez żałobę. Dziś bez tych narzędzi stajemy się bezradni wobec utraty bliskich”. Rytuał pożegnania ciała, zarówno człowieka, jak i zwierzęcia, może być kluczowy dla przejścia w etap żałoby po stracie.
Przeczytaj: Jak żyć po stracie zwierzęcia?
Rodzaje pochówku
Opiekunowie, którzy chcą pożegnać kota, mogą wybrać kremację lub pogrzebanie go na cmentarzu dla zwierząt. Cmentarze dla zwierząt pozostają pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej, w celu zapewnienia bezpieczeństwa sanitarnego. Ich lista znajduje się na stronie Głównego Lekarza Weterynarii.
Istnieją różne rodzaje usługi kremacji: w Esthima jest to kremacja premium z ceremonią pożegnania, indywidualna i łączna (grupowa).
Pogrzeb kota w Esthima – rodzaje kremacji
Przebieg kremacji w Esthima jest ustalany z opiekunem kota, a każda z kremacji pozwala pożegnać ukochane zwierzę z szacunkiem. Zwierzę nie jest anonimowe, a jego opiekunowie wiedzą, co dzieje się z ciałem. Mogą też przebywać w czasie kremacji w naszym ośrodku.
Kremacja Premium to usługa z ceremonią pożegnania na żywo lub online, która pozwala opiekunom kota na pożegnanie się z nim w specjalnie przygotowanej sali i znalezienie się pod opieką pracownika ośrodka, który odpowiada na wszystkie pytania, służy pomocą i wsparciem. W komorze kremacyjnej znajduje się ciało tylko i wyłącznie wskazanego zwierzęcia, a jego prochy są przekazane opiekunom w dekoracyjnej urnie wraz z certyfikatem.
Kremacja indywidualna zapewnia spopielenie w komorze kremacyjnej ciała tylko jednego zwierzęcia. Po jej zakończeniu prochy składane są do kartonowej urny i przekazywane opiekunom wraz z poświadczającym certyfikatem.
Kremacja łączna (grupowa) to odpowiedni wybór dla opiekunów zwierzęcia pragnących pożegnać je w domu lub w klinice i chcących mieć pewność jego godnego odejścia, nie uczestnicząc w kremacji i nie otrzymując prochów kota. Kremacja zwierzęcia odbywa się w towarzystwie ciał innych zwierząt towarzyszących, w wyniku czego nie ma możliwości wyodrębnienia prochów konkretnego zwierzęcia. Opiekunowie otrzymują certyfikat kremacji przekazany za pomocą poczty elektronicznej.
Dowiedz się więcej: Kremacja zwierząt w Esthima
Pogrzeb kota – byle nie w ogrodzie
Świadomość nadchodzącej straty, w związku z chorobą zwierzęcia czy jego wiekiem, może pozwolić na przygotowanie odpowiedniego pożegnania, pomocnego w procesie przeżywania żałoby, ale nie uchroni nas przed trudnymi emocjami. Decyzje, które zmuszeni jesteśmy podjąć w stresie mogą okazać się nieprzemyślane. Dobrze jest wiedzieć wcześniej, jakie postępowanie w danej sytuacji jest właściwe i dlaczego nie wolno pochować zwierzęcia w ogródku, lesie, parku, na działce czy generalnie w ziemi poza przeznaczonym do tego miejscem.
Choć wydawać się może, że zakopanie ciała kota w pobliżu domu jest naturalne i pozwala na zachowanie bliskości z pupilem, to samodzielny pochówek zwierzęcia w ziemi jest zakazany przez polskie prawo. Taki czyn stanowi wykroczenie (art. 154 § 2, art. 162 § 1 k.w.), za które można otrzymać mandat w wysokości nawet 1000 złotych.
Zakopywanie ciał zwierząt w ziemi jest niebezpieczne i wiąże się z poważnymi konsekwencjami dla otaczającej nas przyrody i zdrowia człowieka. Zwierzę mogło być nosicielem niebezpiecznych wirusów czy bakterii, a czynniki zakaźne pochowanego w ziemi pupila mogą stanowić zagrożenie jeszcze przez długi czas od jego śmierci, również dla człowieka.
Dowiedz się więcej: Dlaczego nie wolno pochować zwierzęcia w ogródku, lesie czy parku?
Oczekiwania wobec pogrzebu zwierzęcia
W badaniu, które przeprowadziliśmy we współpracy z portalami Psy.pl i Koty.pl, wykazaliśmy, że dla 96% ankietowanych odejście ukochanego zwierzęcia jest tak bolesne, jak strata bliskiej osoby. 24% uczestników badania przyznało, że zorganizowałoby pogrzeb na cmentarzu dla zwierząt, a 21% preferowałoby kremację pupila.
Jak pożegnać kota?
Wcześnie podjęta decyzja o tym, co zrobić z ciałem ukochanego kota, może sprawić dużą ulgę w okresie jego pożegnania. Sprawdzenie możliwości pochówku zwierzęcia jest w stanie przyczynić się do uniknięcia dodatkowego stresu. Dzięki temu opiekun na spokojnie może zdecydować czy chce oddać zwierzę do kremacji, otrzymać z powrotem urnę z prochami, czy pochować kota na cmentarzu dla zwierząt.
Urnę z prochami kota można umieścić na cmentarzu dla zwierząt, ale równie dobrze w domu czy w ogrodzie tak, aby pupil wciąż w jakiś sposób był obecny w codzienności opiekuna. Dzięki kremacji zwierzę może powrócić do domu, dając opiekunowi możliwość utworzenia miejsca pamięci.
Pogrzeb kota – wsparcie w żałobie
Dla zachowania pamięci o bliskim sercu kocie symboliczna może być urna z jego prochami, biżuteria pamiątkowa bądź odcisk łapki. Wisiorek w kształcie serca czy kotka może stać się relikwiarzem z niewielką ilością prochów zwierzęcia, pozwalając na przeżycie żałoby w poczuciu prawdziwej bliskości z tym, który zamieszkał za Tęczowym Mostem. Jest o wiele bardziej bezpieczne od zakopywania ciała zwierzęcia w ziemi, a przede wszystkim legalne.
Dołącz: Grupa wsparcia dla osób po stracie zwierzęcia “Łąki Wspomnień”
Bibliografia (dostęp z dnia 15.12.2023):
- Osypińska M. Pet cats at the Early Roman Red Sea port of Berenike, Egypt. Antiquity. 2016;90(354):e5. doi:10.15184/aqy.2016.181
- Basia Czyżewska, Anja Franczak: Przyjąć śmierć, Vogue Polska, 1.11.2021; online: https://www.vogue.pl/a/anja-franczak-przyjac-smierc
- Historia zapomniania i mniej znana, W Egipcie odkryto rzymskie cmentarzysko kotów sprzed 2000 lat, dostęp online: https://historiamniejznanaizapomniana.wordpress.com/2016/12/01/w-egipcie-odkryto-rzymskie-cmentarzysko-kotow-sprzed-2000-lat/
